چک صیادی جدیدترین نوع چک است که از طریق سامانه صیاد تحت نظر بانک مرکزی صادر می‌شود. این چک پیچیدگی‌های فراوانی دارد، چه صادرکننده‌ی آن و چه دریافت‌کننده‌ی آن، باید آنها را بدانند…
دست‌کم یک بار نام چک صیادی به گوش شما رسیده است؛ چون، این چک جدیدترین نوع چک است. فرقی نمی‌کند که شما صادرکننده یا دریافت‌کننده این چک باشید؛ چون، باید در هر صورت آن را بشناسید تا دردسرهایش را از خودتان دور کنید. احتمالاً، کمی ترسیده‌اید؛ اما، باید بگوییم که جای نگرانی نیست. ما همه‌چیز را در مورد چک صیادی از دریافت تا تمدید همچنین انواع عملیات بر روی آن به شما خواهیم گفت؛ کافیست، این راهنمای صفر تا صد چک صیادی را تا انتها بخوانید.
چک صیادی چیست؟
چک صیادی نوعی چک است که از طریق سامانه صیاد و تحت نظر بانک مرکزی صادر می‌شود. این چک دارای یک کد ۱۶ رقمی است که ثبت، تایید و انتقال را به صورت حضوری و اینترنتی امکان‌پذیر می‌سازد.
ویژگی‌های این چک به دو دسته ظاهری و عملیاتی تقسیم می‌شود. در ادامه، هر دو دسته از ویژگی‌ها را معرفی می‌کنیم؛ سپس، شرایط، مدارک و مراحل دریافت چک صیادی برای اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی را به صورت جداگانه می‌گوییم.
ویژگی‌های ظاهری چک صیادی
- رنگ آن بنفش است.
- ابعاد آن ۱۸۰ در ۷۵ میلی‌متر است.
- شناسه ۱۶ رقمی در بالای سمت چپ آن قرار دارد.
- مارک سهامی چاپخانه دولتی ایران بر روی آن در برابر نور مشخص می‌شود.
- عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت، تایید و انتقال آن در سامانه صیاد است.» بر روی آن مشخص است.
ویژگی‌های عملیاتی چک صیادی
- جعل آن امکان‌پذیر نیست.
- صدور آن در وجه حامل امکان‌پذیر نیست.
- استعلام صادرکننده آن از روش‌های متفاوت امکان‌پذیر است.
- لزوم ثبت، تایید و انتقال در سامانه صیاد برای کارسازی آن وجود دارد.
- مبلغ آن وابسته به صادرکننده دارای سقف و کف است؛ حتی، اگر ذکر نشده باشد.
چگونه می‌توانیم چک صیادی دریافت کنیم؟
مهم‌ترین شرط دریافت چک صیادی این است که متقاضی، چه حقیقی و چه حقوقی، یک حساب قرض‌الحسنه جاری در بانک داشته باشد؛ همچنین، سابقه‌ی بدحسابی نداشته باشد. در ادامه، باقی شرایط را به تفکیک آورده‌ایم:
شرایط دریافت چک صیادی برای اشخاص حقیقی
- محل کار یا محل زندگی ثابت داشته باشد.
- سابقه‌ی چک برگشتی نامعلوم به خصوص در سال جاری نداشته باشد.
- مدت ۲ سال از زمان افتتاح حساب شخص حقیقی در بانک موردنظر گذشته باشد.
- یک حساب سپرده بلندمدت با حداقل موجودی ۵ میلیون تومان داشته باشد که حداقل ۶ ماه از بازگشایی آن گذشته باشد.
شرایط دریافت چک صیادی برای اشخاص حقوقی
- حداکثر ۲ بار در طی ۱۰ سال جابه‌جایی انجام شده باشد.
- مدت ۱۰ سال از زمان شروع فعالیت شخص حقوقی در شرکت گذشته باشد.
- مدت ۱ سال از زمان افتتاح حساب شخص حقوقی در بانک موردنظر گذشته باشد.
- یک حساب سپرده بلندمدت با حداقل موجودی ۵۰ میلیون تومان داشته باشد که حداقل ۶ ماه از بازگشایی آن گذشته باشد.
مدارک دریافت چک صیادی
مدارک دریافت این چک برای اشخاص حقیقی و مداک دریافت این چک برای اشخاص حقوقی بسیار متفاوت است؛ چون، شخص حقیقی این دسته چک را برای خود دریافت می‌کند ولی شخص حقوقی این دسته چک را برای شرکت دریافت می‌کند. در نتیجه، مدارک شخص حقیقی مرتبط با خود است؛ اما، مدارک شخص حقوقی مرتبط با شرکت است.
مدارک دریافت چک صیادی اشخاص حقیقی
- یک معرف معتبر
- یک قطعه عکس
- فرم افتتاح حساب
- اصل و کپی شناسنامه
- کپی تمام مدارک شغلی
- کپی سند مالکیت یا کپی سند اجاره
- یک قبض برق، قبض آب یا قبض گاز به همراه کدپستی
مدارک دریافت چک صیادی اشخاص حقوقی
- اصل و کپی اساس‌نامه ثبت شرکت
- اصل و کپی شناسنامه اعضای مدیریت شرکت
- اصل و کپی آگهی ثبت شرکت در روزنامه رسمی
- اصل و کپی گواهینامه‌ی ثبت شرکت یا شرکت‌نامه
- تاییدیه‌ی رسمی امضای صاحبان امضای مجاز شرکت
- فرم افتتاح حساب با امضای صاحبان امضای مجاز شرکت
مراحل دریافت چک صیادی
اگر شرایط و مدارک را به‌درستی داشته باشید، زمان آگاهی از مراحل دریافت چک صیادی رسیده است. شما باید چند قدم ساده بردارید تا دسته چک صیادی بگیرید. در ادامه، آنها را خواهیم گفت:
- مراجعه به بانک حساب قرض‌الحسنه جاری
- استعلام سابقه حقیقی یا حقوقی
- تعیین و تکلیف چک‌های برگشتی
- افتتاح حساب سپرده بلندمدت
- ثبت درخواست چک صیادی
- بررسی بانک مرکزی
- دریافت چک صیادی
نکته: ثبت درخواست چک صیادی در سامانه صیاد انجام می‌شود؛ سپس، بانک مرکزی شرایط و مدارک شخص حقیقی یا شخص حقوقی را بررسی می‌کند تا دسته چک صیادی را صادر کند.
استفاده از چک صیادی
هنگامی که چک صیاد خود را با موفقیت دریافت کردید، باید ۵ عملیات اصلی بر روی آن را بشناسید. در ادامه، این ۵ عملیات اصلی آورده شده است:
- استعلام چک صیادی
- ثبت چک صیادی
- تأیید چک صیادی
- انتقال چک صیادی
- برگشت چک صیادی
اطلاع از وضعیت چک صیادی با استعلام چک صیادی
ثبت، تأیید، انتقال و برگشت این چک در دسته‌ی مراحلی هستند که شما از ابتدا تا انتها نسبت به یک چک صیاد طی می‌کنید؛ اما، استعلام چک صیادی یک مزیت است. این مزیت موجب کاهش تعداد چک‌های برگشتی شده است؛ اما، چطور؟
استعلام این چک به معنای بررسی وضعیت صادرکننده‌ی چک صیادی به دست دریافت‌کننده‌ی چک صیادی است:
- سفید: صاحب چک سابقه چک برگشتی ندارد.
- زرد: صاحب چک دارای یک فقره چک برگشتی با حداکثر مبلغ ۵ میلیون تومان است.
- نارنجی: صاحب چک دارای ۲ تا ۴ فقره چک برگشتی با حداکثر مبلغ ۲۰ میلیون تومان است.
- قهوه‌ای: صاحب چک دارای ۵ تا ۱۰ فقره چک برگشتی با حداکثر مبلغ ۵۰ میلیون تومان است.
- قرمز: صاحب چک دارای بیش از ۱۰ فقره چک برگشتی با بیش از مبلغ ۵۰ میلیون تومان است.
واضح است که رنگ سفید نشان‌دهنده‌ی یک صادرکننده‌ی چک معتبر است و رنگ قرمز نشان‌دهنده‌ی یک صادرکننده‌ی چک نامعتبر است. اگر رنگ وضعیت صادرکننده زرد، نارنجی یا قهوه‌ای باشد، تصمیم دریافت یا عدم‌دریافت با تشخیص دریافت‌کننده است.
روش‌های استعلام چک صیادی
حتما برایتان سوال شده است که اگر دریافت‌کننده‌ی این چک بودیم، چگونه استعلام چک صیادی را بگیریم تا از وضعیت سفید، زرد، نارنجی، قهوه‌ای یا قرمز صادرکننده‌ی آن مطلع شویم؟ در ادامه، روش‌های استعلام چک صیادی را معرفی می‌کنیم:
استعلام چک صیادی با پیشخوان۲۴
پیشخوان۲۴ سامانه‌ی جامع استعلام و پرداخت است که خدمات متعددی را برای شما فراهم کرده است. استعلام چک صیادی از خدمات پرکاربرد این سامانه است که وضعیت صادرکننده‌ی چک را برای دریافت‌کننده‌ی چک مشخص می‌سازد؛ کافیست، وارد سایت یا اپلیکیشن پیشخوان۲۴ شوید تا جزئیات به‌روز را مشاهده کنید.
گزینه‌ی «چک صیادی» را از بخش خدمات انتخاب کنید. شناسه‌ی ۱۶ رقمی را در بخش معین وارد کنید؛ سپس، گزینه‌ی تأیید را بزنید تا استعلام بگیرید. نام صادرکننده‌ی چک، نام دریافت‌کننده‌ی چک، تاریخ و وضعیت سفید، زرد، نارنجی، قهوه‌ای و قرمز در نتیجه‌ی استعلام به شما نمایش داده می‌شود. شما می‌توانید اطلاعات فوق را به دقت مشاهده کنید؛ سپس، توضیح رنگ‌ها را بخوانید.
سامانه‌ی اینترنتی بانک‌ها
تمامی بانک‌ها مجهز به سامانه‌ی اینترنتی هستند؛ بنابراین، شما می‌توانید تنها با مراجعه به سامانه‌ی اینترنتی آنها از خدمات استعلام چک صیادی استفاده کنید. حواستان باشد که شما باید از طریق مراجعه حضوری به یک شعبه‌ی بانک برای فعال‌سازی حساب کاربری خود در سامانه‌ی اینترنتی آن اقدام کنید.
اپلیکیشن سامانه‌ی صیاد
سامانه‌ی صیاد دارای اپلیکیشن به نام ساد۲۴ است که امکان استعلام چک صیادی بانک مرکزی را فراهم کرده است؛ کافیست، آن را بر روی تلفن همراه خود نصب کنید. این سامانه امکان ثبت، تأیید و انتقال این چک را نیز فراهم کرده است؛ اما، نیاز به احراز هویت دارد.
سایت سامانه‌ی صیاد
اگر قصد استعلام چک را از سامانه‌ی صیاد دارید، باید به نشانی اینترنتی bmi.ir مراجعه کنید؛ سپس، گزینه‌ی خدمات الکترونیک را برگزینید. در ادامه، گزینه‌ی استعلام را انتخاب کنید؛ سپس، شناسه ۱۶ رقمی را وارد کنید. شما برای استفاده از این روش نیاز به احراز هویت دارید.
سایت بانک مرکزی
اگر می‌خواهید استعلام چک صیادی را از طریق سایت بانک مرکزی انجام دهید، ابتدا باید به نشانی اینترنتی cbi.ir مراجعه کنید؛ سپس، گزینه‌ی نظام‌های پرداخت را انتخاب کنید. گزینه‌ی استعلام چک را برگزینید؛ سپس، شناسه ۱۶ رقمی را به همراه کد کپچا وارد کنید.
سامانه پیامکی
تمام روش‌هایی که تا اینجا بیان کردیم، نیاز به اینترنت دارد. برخی از آنها سایت و برخی از آنها اپلیکیشن بودند؛ اما، اکنون یک روش آفلاین به شما معرفی می‌کنیم تا در صورت نیاز از آن استفاده کنید. شما می‌توانید پیامکی با محتوای «شناسه ۱۶ رقمی صیادی *۱*۱» به سرشماره‌ی ۷۰۱۷۰۱ ارسال کنید؛ سپس، حدود ۱۵ دقیقه منتظر بمانید تا پاسخ را دریافت کنید.
ثبت چک صیادی
اولین عملیات بر روی چک صیادی، ثبت آن در سامانه صیاد به دست صادرکننده است؛ کافیست، روش مورد نظر خود را انتخاب کنید. در ادامه، روش‌های ثبت این چک را گفته‌ایم:
- ثبت چک صیادی در سامانه‌ی اینترنتی بانک‌ها
- ثبت چک صیادی در اپلیکیشن سامانه‌ی صیاد
- ثبت چک صیادی در سایت سامانه‌ی صیاد
فرقی نمی‌کند که از کدام روش اقدام می‌کنید؛ کافیست، گزینه‌ی ثبت را بزنید. در ادامه، احراز هویت با کد ملی و شماره موبایل متعلق به کد ملی را انجام دهید؛ سپس، کد تأیید پیامک را در محل مشخص وارد کنید. در ادامه، شماره کارت و cvv2 را وارد کنید؛ سپس، شناسه ۱۶ رقمی را تایپ کنید.
شما باید شماره سریال، شماره سری، مبلغ چک، تاریخ سر رسید و … را وارد کنید؛ سپس، تأیید را بزنید. هنگامی که موارد فوق را به دقت وارد کردید، باید نام و کد ملی دریافت‌کننده این چک را وارد کنید. در نهایت، اطلاعات را بررسی کنید؛ سپس، تأیید را بزنید.
تأیید چک صیادی
دومین عملیات بر روی چک صیادی تأیید آن در سامانه صیاد به دست دریافت‌کننده است. روش‌های تأیید این چک مشابه با روش‌های ثبت این چک است؛ کافیست، روش مورد نظر خود را انتخاب کنید. در ادامه، گزینه‌ی تأیید را بزنید؛ سپس، شناسه ۱۶ رقمی را وارد کنید.
اطلاعات به خصوص نام، کد ملی، مبلغ چک و تاریخ سر رسید را بررسی کنید؛ سپس، اگر همه‌چیز درست بود، گزینه‌ی تأیید چک را بزنید اما اگر همه‌چیز درست نبود، گزینه‌ی رد چک را بزنید.
انتقال چک صیادی
سومین عملیات بر روی چک صیادی انتقال آن در سامانه صیاد است. این عملیات اختیاری است؛ یعنی، اگر دریافت‌کننده‌ی اول چک قصد انتقال آن را به دریافت‌کننده‌ی دوم چک داشته باشد، باید انتقال را در سامانه صیاد ثبت کند. تمام روش‌های ثبت و تأیید برای انتقال این چک کاربرد دارد؛ کافیست، روش مورد نظر خود را انتخاب کنید.
چگونه چک صیادی را برگشت بزنیم؟
اگر نیاز به برگشت زدن چک صیادی دارید، ۴ راه متفاوت پیش روی شماست که با توجه به شرایط خود می‌توانید مناسب‌ترین روش را انتخاب کنید.
- شکایت از طریق اجرای ثبت
- شکایت از طریق دعوای کیفری
- شکایت از طریق دعوای حقوقی
- شکایت از طریق اجرای مستقیم
چگونه چک صیادی را تمدید کنیم؟
اگر دسته چک صیادی شما تمام شده است، نگران نباشید! شما می‌توانید آن را از طریق مراجعه به بانک تمدید کنید. حواستان باشد که دسته چک اول با ۱۰ برگ صادر می‌شود؛ اما، اگر این ۱۰ برگ تمام شود، تمدید ۲ حالت دارد:
- اگر مشتری خوش‌حساب بوده باشد، دسته چک ۲۵ برگ سپس ۵۰ برگ دریافت می‌کند.
- اگر مشتری بدحساب بوده باشد، باید حساب‌های خود را تعیین و تکلیف کند تا مجدد دسته چک ۱۰ برگ برای او صادر شود.
جمع‌بندی…
در این مطلب به آشنایی بیشتر یا چک صیادی پرداختیم. ابتدا، معنای آن را مشخص کردیم؛ سپس، ویژگی‌های ظاهری و عملیاتی آن را شرح دادیم. در ادامه، شرایط، مدارک و مراحل دریافت چک صیادی برای اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی را به تفکیک ذکر کردیم؛ سپس، استفاده از چک صیادی را شرح دادیم. استفاده از چک صیادی شامل آشنایی با ۵ عملیات استعلام، ثبت، تأیید، انتقال و برگشت بود که هر کدام را توضیح دادیم. در نهایت، نحوه تمدید چک صیادی پس از اتمام را در شرایط خوش‌حسابی و در شرایط بدحسابی شرح دادیم. از اینکه تا انتهای این مطلب همراه ما بودید، متشکریم.