راهنمای کامل نحوه اعتراض به فیش حقوقی بازنشستگان؛ از مدارک تا هزینه‌ها

در اکثر مواقع، حقوق بازنشستگی تنها منبع درآمد افراد پس از پایان دوره اشتغال است، کم بودن این حقوق، تأخیر در واریز و مشکلاتی از این قبیل، برای بسیاری از بازنشستگان، چالش‌های زیادی به همراه دارد که زندگی آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برای حل چنین مشکلاتی امکان اعتراض به فیش حقوقی بازنشستگان فراهم است.

در این مقاله از پیشخوان۲۴ سعی داریم به دلایل مختلفی که سبب می‌شود بازنشستگان به دنبال راه‌حلی برای اعتراض باشند، ‌نظیر ایراد در حکم بازنشستگی، اشتباه در محاسبه سوابق، عدم اعمال ضرایب قانونی و… بپردازیم و راهنمای کاملی برای اعتراض به حقوق بازنشستگی در مراجع و صندوق‌های مختلف ارائه دهیم.

مراجع اعتراض به فیش حقوقی بازنشستگان

بازنشستگان عزیز می‌توانند از طریق یکی از مراجع زیر به فیش حقوقی خود اعتراض کنند:

• شعب و کارگزاری‌های سازمان تامین اجتماعی؛
• شعب صندوق بازنشستگی کشوری؛
• هیئت‌های تجدید نظر سازمان؛
• دیوان عدالت اداری صندوق‌ها.

نکته: در وهله اول باید اعتراض خود را از طریق سازمان تامین اجتماعی یا صندوق بازنشستگی کشوری ثبت کنید و درصورت نتیجه‌بخش نبودن، به هیئت‌های تجدید نظر سازمان و در نهایت به دیوان عدالت اداری مراجعه کنید.

ما به شما توصیه می‌کنیم که قبل از هر اقدامی، با فیش حقوقی بازنشستگان تامین اجتماعی و بررسی دقیق آن، نقاطی که برایتان مبهم است، مشخص کنید و از بخش مالی یا منابع انسانی سازمان بخواهید که برایتان شفاف‌سازی کند. برخی مواقع، مشکلات، ناشی از خطا در محاسبه مستمری بازنشستگی است و با گفت‌وگو حل می‌شود. اگر با گفت‌وگو به نتیجه نرسیدید، می‌توانید برای ثبت اعتراض اقدام کنید. بازنشستگان فرهنگیان یا سایر ارگان‌ها نیز می‌توانند همین مراحل را طی کنند.

فرآیند گام به گام اعتراض بازنشستگان در سازمان تامین اجتماعی

همان‌طور که اشاره شد، یکی از راه‌های اعتراض به فیش حقوقی، مراجعه به شعب یا سامانه سازمان تامین اجتماعی است. مراحل اعتراض تامین اجتماعی به این صورت است که:

1. در اولین گام باید مدارک لازم برای اعتراض به فیش حقوقی بازنشستگان را آماده کنید (این مدارک با توجه به علت اعتراض شما متغیر است. با مراجعه به جدولی که در بخش پیشین ارائه شد، می‌توانید مدارک لازم را مشاهده کنید)؛
2. به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی مراجعه و فرم اعتراض را تکمیل کنید و آن را به کارشناس شعبه تحویل دهید؛
3. در این مرحله کارشناس شعبه، درخواست شما را بررسی و نتیجه را به شما اعلام می‌کند. اگر نتیجه قانع‌کننده نبود، می‌توانید برای بررسی مجدد درخواست دهید؛
4. پرونده شما به هیئت بدوی بازنشستگی یا هیئت تجدید نظر ارجاع و پس از بررسی رای هیئت به شما اعلام می‌شود؛
5. چنانچه از رای صادرشده رضایت نداشتید، می‌توانید به دیوان عدالت اداری مراجعه و شکایت کنید. در این مورد حتما باید دادخواست رسمی ثبت و هزینه دادرسی را پرداخت کنید.

نکته: درحال‌حاضر سامانه‌ای تحت عنوان سامانه اعتراض به حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی فعال نیست و بازنشستگان باید فرایند اعتراض را به‌صورت حضوری طی کنند.

فرآیند اعتراض بازنشستگان در صندوق بازنشستگی کشوری

بازنشستگانی که تحت پوشش صندوق بازنشستگی کشوری هستند، درصورت راضی نبودن از حقوق بازنشستگی کشوری یا حکم بازنشستگی کشوری، می‌توانند برای ثبت اعتراض و تکمیل مدارک اولیه به دفاتر صندوق بازنشستگی کشوری یا سامانه eservices.cspf.ir مراجعه کنند. پس از مشاهده فیش حقوقی بازنشستگان کشوری، بررسی‌های اولیه و ارجاع به هیئت‌های رسیدگی، تصمیم نهایی اتخاذ شود.

در ادامه اگر از تصمیم هیئت‌ها رضایت نداشته باشند، می‌توانند درخواست تجدید نظر بدهند. اگر همچنان به نتیجه مطلوب نرسیدند، امکان شکایت در دیوان عدالت اداری و اعتراض به حکم صندوق کشوری را نیز دارند.

فرآیند اعتراض بازنشستگان در دیوان عدالت اداری

دیوان عدالت اداری یک مرجع قضایی برای رسیدگی به اعتراضات و شکایات مردمی از عملکرد دستگاه‌های اجرایی و صندوق‌های بازنشستگی است. مراحل اعتراض به حقوق بازنشستگی در دیوان عدالت اداری به ترتیب زیر است:

1. جمع‌آوری مدارک لازم: برای ثبت دادخواست از طریق دیوان عدالت اداری، علاوه‌بر مدارکی که در بخش‌های قبلی گفته شد، به پاسخی که سازمان مربوطه به اعتراض اولیه بدهد نیز احتیاج دارید.
2. تنظیم و ثبت دادخواست: بازنشستگان محترم باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و فرم دادخواست اعتراض به حقوق بازنشستگی را تکمیل کنند و سپس آن را همراه با مدارک، به کارشناس مربوطه تحویل دهند.
3. رسیدگی و صدور رأی نهایی: در نهایت دیوان عدالت اداری مدارک و مستندات را بررسی می‌کند، دفاعیات طرفین را می‌شنود و حکم نهایی را صادر می‌کند.

راهنمایی اعتراض برای بازنشستگان نیروهای مسلح (ساتا)

مراحل اعتراض به حقوق بازنشستگی نیروهای مسلح به ترتیب زیر است:

• تهیه مدارک و مستندات لازم مانند فیش حقوقی، سوابق شغلی، گواهینامه‌‌ها و هر مدرکی که درخواست شما را تأیید کند؛
• پس از تهیه مدارک باید یک نامه رسمی بنویسید، درخواست و دلایل خود را در آن ذکر کنید و با استفاده از روش‌های پستی معتبر آن را به کمیسیون مقرر در سازمان نیروهای مسلح ارسال کنید؛
• پس از ارائه درخواست، از طریق تماس با دفاتر مربوطه یا مراجعه حضوری به مراجع قانونی، درخواست خود را پیگیری کنید.

نکته: متأسفانه در حال حاضر برای سامانه ساتا اعتراض اینترنتی ممکن نیست.

اعتراض سایر بازنشستگان در صندوق‌های بازنشستگی

بازنشستگان در صندوق‌های مختلف بازنشستگی ممکن است به میزان حقوق، مزایا، سوابق خدمتی، نحوه محاسبه مستمری و… اعتراض داشته باشند. هر صندوق، مسیر مشخصی برای ثبت اعتراض و پیگیری شکایات ارائه کرده است.

در این بخش به فرایند اعتراض در صندوق‌های فولاد، صنعت نفت و بانک‌ها می‌پردازیم.

شکایت از حقوق بازنشستگان فولاد

اعتراض به مستمری صندوق فولاد و معوقه حقوق فولاد به این ترتیب است که متقاضی باید به‌شکل حضوری به دفاتر این صندوق مراجعه و درخواست خود را اعلام کند.

اعتراض به حقوق بازنشستگان صنعت نفت

برای اعتراض به حقوق صندوق نفت، بازنشستگان می‌توانند با در دست داشتن مدارک کامل به دفاتر صندوق بازنشستگی صنعت نفت مراجعه یا با این دفاتر مکاتبه کنند.

معمولاً اعتراض بازنشستگان این صندوق در مورد اجرای طرح همسان‌سازی حقوق بازنشستگان صنعت نفت است.

اعتراض به صندوق بازنشستگی بانک‌ها

بازنشستگان بانک‌ها برای ثبت اعتراض نسبت به فیش حقوقی خود، باید با در دست داشتن مدارک شناسایی، فیش حقوقی و سایر مدارکی که ادعای آن‌ها را ثابت می‌کند به دفاتر صندوق بازنشستگی بانک‌ها مراجعه کنند. همچنین این عزیزان می‌توانند درخواست خود را از طریق فکس نیز به صندوق مربوطه ارسال کنند.

هزینه‌های اعتراض به حقوق بازنشستگی و زمان آن

هزینه اعتراض به حقوق بازنشستگی، مهلت تقدیم دادخواست و زمان تقریبی رسیدگی به اعتراض به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله اینکه بازنشسته تحت پوشش کدام صندوق باشد (تامین اجتماعی، کشوری، لشکری، فولاد، نفت و…) و اینکه اعتراض در چه مرحله‌ای مطرح شود (درون‌سازمانی یا قضایی). از همین رو گاهی یک ماه و گاهی چند ماه زمان نیاز است تا نتیجه اعتراض مشخص شود.

اعتراض در صندوق تامین اجتماعی یا صندوق بازنشستگی کشوری و… معمولا هزینه‌ای ندارد؛ اما اگر مجبور به ثبت اعتراض در صندوق دیوان عدالت اداری شدید، باید بدانید که هزینه دادرسی دیوان عدالت اداری ۲۰ هزار تومان و تعرفه ثبت شکایت در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری ۴۰ هزار تومان است.

نکات حقوقی مهم در اعتراض به حکم بازنشستگی

در زمان اعتراض به حقوق بازنشستگی، آگاهی از نکات حقوقی و مراحل قانونی آن اهمیت زیادی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• تفاوت اعتراض به حکم بازنشستگی و مطالبه معوقه: اعتراض به حکم بازنشستگی مربوط به زمانی است که در خود حکم یا محاسبات بازنشستگی اشتباهی وجود دارد؛ در نتیجه لازم است حکم اصلاح شود. در مقابل مطالبه معوقه حقوق و بازنشستگی، زمانی مطرح می‌شود که حکم درست است ولی پرداخت‌ها انجام نشده یا ناقص باشد که در این صورت، درخواست صرفاً برای پرداخت مبلغ معوقه ثبت می‌شود.
• نقش وکلای متخصص در پرونده‌های بازنشستگی: قوانین بازنشستگی پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که حضور یک وکیل یا مشاور برای حل آن‌ها بسیار کمک‌کننده است. لزوم حضور وکیل به‌ویژه در پرونده‌‌هایی که کارفرما یا سازمان تأمین اجتماعی همکاری نمی‌کند، ضروری است.
• آراء وحدت رویه دیوان عدالت اداری: آراء وحدت رویه، تصمیم‌هایی است که هیئت عمومی دیوان عدالت اداری برای رفع اختلاف میان رأی‌های متفاوت شعب دیوان، صادر می‌کند. این آراء مسیر واحدی برای اجرای قانون در پرونده‌های مشابه (از جمله موضوعات مربوط به بازنشستگان) تعیین می‌کند. آگاهی از آراء وحدت رویه مرتبط با بازنشستگی، اهمیت زیادی دارد؛ چراکه استناد به آن احتمال موفقیت اعتراض بازنشستگان را افزایش می‌دهد.

جمع‌بندی

اعتراض به فیش حقوقی بازنشستگان یک حق قانونی برای تمام بازنشستگان است تا از حقوق خود دفاع کنند. بازنشستگان باید بدانند که پیگیری مستمر و دقیق، نقش تعیین‌کننده‌ای در رسیدن به نتیجه مطلوب دارد. جمع‌آوری کامل مدارک، بررسی جزئیات فیش حقوقی و ثبت به‌موقع اعتراض، مسیر رسیدگی را تسهیل می‌کند. در پرونده‌های پیچیده، مشاوره با وکیل یا کارشناسان حقوقی ضروری است و از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری می‌کند. به بازنشستگان عزیز توصیه می‌کنیم که با آگاهی و دقت، روند پیگیری اعتراض خود را آغاز کنند تا فرصت‌های قانونی را از دست ندهند.