بیمه بیکاری تامین اجتماعی: راهنمای کامل ۱۴۰۴

از کار اخراج شده‌اید یا تا زمان پیدا کردن شغل جدید، بیکار هستید؟ خبر خوب اینکه اگر حداقل ۶ ماه پیوسته سابقه کاری و بیمه تامین اجتماعی دارید، مشمول دریافت بیمه بیکاری می‌شوید. بیمه بیکاری یکی از روش‌های حمایتی سازمان تأمین اجتماعی برای افرادی است که به هر دلیلی، بیکار هستند. این حمایت مالی تا مدتی (بر اساس سابقه کاری هر شخص) به‌شکل ماهانه، پرداخت می‌شود و در این بازه زمانی هم شخص فرصت دارد تا شغل جدید و مناسبی برای خود انتخاب کند. توجه داشته باشید مادامی که تحت پوشش بیمه بیکاری باشید، عیدی و پاداش به شما تعلق نمی‌گیرد. در این مطلب از مجله پیشخوان ۲۴ با شرایط، مدارک، مراحل و نحوه دریافت بیمه بیکاری در سال ۱۴۰۴ آشنا می‌شوید.

بیمه بیکاری چیست؟

بیمه بیکاری نوعی حمایت مالی است که توسط سازمان تأمین اجتماعی به افرادی پرداخت می‌شود که بدون میل و اراده شخصی، بیکار شده‌اند. هدف از اجرای طرح بیمه بیکاری تامین اجتماعی، ایجاد امنیت مالی تا زمان یافتن کار جدید است.

طبق ماده ۶ قانون جدید بیمه بیکاری، هر فرد می‌تواند تا حداکثر ۳۰ روز پس از بیکاری، به اداره کار و امور اجتماعی برود و آمادگی خود را برای اشتغال در یک فرصت شغلی جدید اعلام کند. چنانچه فردی نتواند در این مهلت ۳۰ روزه برای بیمه بیکاری درخواست دهد، در صورت داشتن دلیل قانع‌کننده و با تشخیص هیئت حل اختلاف این بازه زمانی تا ۳ ماه تمدید می‌شود.

همچنین طبق بند ج ماده ۷ قانون بیمه بیکاری، حقوق هر فرد از روز اول بیکاری محاسبه و پرداخت می‌شود اما مراحل اداری و اجرایی شدن پرداخت، کمی زمان‌بر است. این طرح، یکی از ابزارهای حمایتی اصلی دولت برای کاهش تبعات بیکاری در ایران است.

شرایط دریافت بیمه بیکاری

اولین و مهم‌ترین شرط دریافت بیمه بیکاری این است که باید بیمه تأمین اجتماعی فعال داشته باشید؛ بنابراین، قبل سوال اینکه چرا بیمه بیکاری واریز نشده، شرایط زیر را برای دریافت بیمه بیکاری در سال ۱۴۰۴ بررسی کنید:

• داشتن کارت پایان خدمت برای آقایان؛
• حداقل ۶ ماه سابقه بیمه در آخرین محل کار؛
• ارائه نامه عدم نیاز کارفرما به‌عنوان مدرک اثبات بیکاری؛
• ثبت درخواست در اداره کار، حداکثر ظرف ۳۰ روز پس از تاریخ بیکاری؛
• بیکار شدن در شرایط غیرارادی (مثل اخراج یا پایان قرارداد کاری).

شرایط دریافت بیمه بیکاری برای گروه‌های خاص جامعه

در جدول بیمه بیکاری ۱۴۰۴ می‌توانید شرایط بعضی از گروه‌های خاص جامعه را مشاهده کنید:

در جدول زیر مراحل تشکیل پرونده بیمه بیکاری را مشاهده می‌کنید که شامل ۵ مرحله اصلی است:

کل مراحل دریافت بیمه بیکاری به طور میانگین حدود یک تا دو ماه زمان می‌برد (که طبق تجربه کاربران گاهی بیشتر هم می‌شود) و پس از آن، مستمری ماهانه به حساب فرد واریز می‌شود.

روش‌های احراز هویت برای ثبت‌نام

برای ثبت‌نام، ابتدا باید هویت شما به‌شکل رسمی تأیید شود. در حال حاضر بسترهای مختلفی برای انجام این کار فراهم است:

• سایت پنجره خدمات دولت هوشمند؛
• مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت؛
• درگاه بانک رفاه؛
• درگاه «آی‌تی‌ساز»؛
• درگاه «دان».

آموزش تصویری و گام‌به‌گام احراز هویت بیمه تامین اجتماعی بیکاری

برای درک بهتر نحوه احراز هویت، مراحل این کار را در «درگاه دان» مرور می‌کنیم:

• مرحله اول؛ وارد درگاه دان به آدرس ekyc.done.ir شوید و در بخش نوع شخص، گزینه کارگر را انتخاب کنید.

• مرحله دوم؛ اطلاعات مورد نیاز از جمله کدملی، تاریخ تولد، شماره تلفن همراه، متن تصویر و سپس کد تأیید پیامک‌شده، شماره شبا و متن تصویر را وارد کنید؛ روی گزینه ارسال بزنید.

• مرحله سوم؛ مبلغ ۱۷٬۷۳۵ تومان را بابت احراز هویت از طریق درگاه پرداخت اینترنتی سِپ بپردازید تا احراز هویت شما نهایی شود.

مدارک لازم برای دریافت بیمه بیکاری

مدارکی که هنگام مراجعه به اداره کار باید تحویل دهید، عبارت‌اند از:

• ۴ قطعه عکس ۳×۴ جدید و پشت‌نویسی‌شده؛
• نامه عدم نیاز از کارفرما به‌عنوان مدرکی برای اثبات بیکاری غیرارادی؛
• فرم درخواست بیمه بیکاری (قابل دریافت پس از مراجعه به اداره کار)؛
• گواهی سابقه بیمه (اثبات حداقل 6 ماه سابقه پرداخت بیمه در آخرین کارگاه)؛
• اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه از تمام صفحات؛
• فرم معرفی از اداره کار به تأمین اجتماعی (صادرشده توسط اداره کار جهت ارائه به شعبه تأمین اجتماعی). 

استعلام سابقه کار برای بیمه بیکاری

قبل از ثبت‌نام بیمه بیکاری، بهتر است سابقه بیمه خود را بررسی کنید تا از واجد شرایط بودن مطمئن شوید. برای استعلام سابقه کاری، روش‌های مختلفی وجود دارد اما خوشبختانه، نیازی نیست که برای این کار به اداره تأمین اجتماعی مراجعه کنید. می‌توانید در سامانه پیشخوان ۲۴ اطلاعات خود را مشاهده کنید.

مراحل استعلام سابقه بیمه تامین اجتماعی در سامانه پیشخوان ۲۴ به‌ترتیب زیر است:

• مرحله اول؛ وارد سایت یا اپلیکیشن پیشخوان ۲۴ شوید و از منوی خدمات، ابتدا روی خدمات اجتماعی و بیمه و سپس روی گزینه «سوابق بیمه» کلیک کنید؛

• مرحله دوم؛ شماره موبایل به‌نام خود (یا فردی که قصد استعلام سوابق را دارد) را وارد کنید؛

• مرحله سوم؛ کد تایید پیامک‌شده را وارد کنید و در ادامه، هزینه استعلام را آنلاین بپردازید؛

با انجام مراحل فوق، همه جزئیات مربوط به سوابق بیمه تامین اجتماعی ازجمله کد بیمه، آخرین مبلغ واریزی بیمه، کل سوابق بیمه و… را مشاهده کنید.

مزایای بیمه بیکاری

از بارزترین مزایای بیمه بیکاری می‌توان به امنیت مالی دوران بیکاری اشاره کرد، اما سایر نقاط مثبت آن در جدول زیر لیست شده است:

محاسبه آنلاین مبلغ بیمه بیکاری ۱۴۰۴

یکی از مهم‌ترین سؤالات متقاضیان این است که بیمه بیکاری چقدر است و بیمه بیکاری چگونه محاسبه می‌شود. طبق بند ب ماده ۷ از قوانین سازمان تأمین اجتماعی، مبلغ مستمری و مزایای بیمه بیکاری بر پایه حداقل دستمزد ۳ ماه آخر کاری تعیین می‌شود. میانگین حقوق بیمه بیکاری ۱۴۰۴ حداقل ۵۵٪ از حقوق پایه ۳ ماه آخر کار است و برای افراد متأهل یا متکفل (حداکثر ۴ نفر)، مبلغ آن افزایش می‌یابد.

به زبان ساده‌تر، به‌ازای هر نفر تحت تکفل، ۱۰٪ به مبلغ پایه بیمه افزوده می‌شود. توجه داشته باشید که مجموع حقوق بیمه بیکاری، نباید از حداقل دستمزد شما کمتر و از ۸۰٪ متوسط حقوقتان بیشتر باشد. این محدودیت برای حفظ تعادل درآمدی میان دوران اشتغال و بیکاری تعیین شده است.

آیا در محاسبه حقوق بیمه بیکاری، عیدی لحاظ می‌شود؟ اگر بر این باورید که بیمه بیکاری عیدی دارد باید بگوییم که در اشتباهید! ماده ۴ قانون بیمه بیکاری می‌گوید: «‌بیمه شده بیکار با معرفی کتبی واحد کار و امور اجتماعی محل از مزایای این قانون منتفع خواهد شد. تبصره- بیکاران مشمول این قانون کلیه حقوق و مزایا و خسارات مربوطه (‌موضوع قانون کار) را دریافت خواهند کرد.» بر اساس این ماده قانونی، کلیه مزایا و حقوق شما باید قبل از شروع بیمه بیکاری از طرف کارفرما پرداخت شود و به این معنا نیست که به‌ازای سوابق بیمه بیکاری، عیدی و پاداش به شما تعلق می‌گیرد.

محاسبه حداکثر زمان استفاده از بیمه بیکاری

استفاده از بیمه بیکاری سقف مشخصی دارد که بر اساس سوابق و وضعیت تاهل، محاسبه می‌شود:

نکته: بر اساس تبصره ماده ۷ قانون بیمه بیکاری، افراد بالای ۵۵ سال از محدودیت زمانی برای پرداخت حق بیمه بیکاری معاف‌اند؛ به شرطی که تا این سن مشغول به کار نشوند. افراد با این شرایط، می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی از مزایای بیمه بیکاری استفاده کنند.

عواقب دریافت بیمه بیکاری

دریافت مقرری بیمه بیکاری، در کنار مزایای مالی، تعهداتی را هم برای شما به‌همراه دارد. آگاهی از عواقب گرفتن بیمه بیکاری از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری می‌کند:

• مدت زمان استفاده از بیمه بیکاری موقتی و دارای سقف مشخصی است؛
• مدت زمان دریافت مستمری بسته به سابقه پرداخت بیمه و وضعیت تأهل، محدود است و پس از سپری شدن این بازه زمانی، کاملاً قطع می‌شود؛
• باید همواره برای شروع کار جدید آمادگی داشته باشید و در دوره‌های آموزشی یا مهارت‌آموزی معرفی‌شده از طرف اداره کار شرکت کنید؛
• عدم حضور در کلاس‌های آموزشی اداره کار یا نپذیرفتن پیشنهاد شغلی مناسب، منجر به قطع مقرری شما می‌شود؛
• درصورت اشتغال باید بیمه بیکاری خود را متوقف کنید؛ در غیر این صورت مشمول جریمه گرفتن بیمه بیکاری در صورت اشتغال می‌شوید؛
• سازمان تأمین اجتماعی پس از بررسی سوابق بیمه‌ای و مالیاتی، در صورت کشف تخلف، مبلغ دریافتی را مطالبه می‌کند و در برخی موارد، حتی پرونده را به مراجع قانونی ارجاع می‌دهد؛
• اگر در ۲ سال پایانی قبل از بازنشستگی از بیمه بیکاری استفاده کنید، میانگین حقوق ۲ سال پایانی کاهش یافته و در نتیجه، مبلغ مستمری بازنشستگی شما کم خواهد بود.

نکته کاربردی: مبلغ دریافتی بیمه بیکاری مشمول مالیات مستقیم نیست و در دسته مالیات بیمه بیکاری قرار نمی‌گیرد؛ اما چنانچه در طول دریافت مبلغ بیمه، درآمد دیگری هم داشته باشید، آن درآمد در محاسبه مالیات‌های سالانه لحاظ می‌شود.

برای دریافت بیمه بیکاری باید به کجا مراجعه کنیم؟

پس از رعایت شرایط، گردآوری مدارک و احراز هویت، باید طبق مراحلی که گفته بودیم، به یکی از شعب تامین اجتماعی بروید. نزدیک‌ترین شعبه سازمان تامین اجتماعی در شهر محل سکونت‌تان را پیدا کنید و با در دست داشتن مدارک، به آنجا بروید.

لیست شعبات تامین اجتماعی تهران

در جدول زیر لیستی از شعبات تامین اجتماعی تهران جهت پیگیری پرونده بیمه بیکاری و دریافت بیمه بیکاری ۱۴۰۴ را مشاهده می‌‌کنید:

نکته: برای دریافت آدرس و شماره‌تلفن شعبات تامین اجتماعی سایر استان‌ها می‌توانید به سایت تامین اجتماعی مراجعه کنید.

اعتبار بیمه تأمین اجتماعی خود و خانواده‌تان را از همین‌جا استعلام بگیرید!

بیمه تأمین اجتماعی، یکی از ستون‌های اصلی امنیت شغلی و مالی در زندگی کاری هر فرد است. اگر در شرایط بیکاری قرار گرفته‌اید، حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز پس از قطع همکاری، برای دریافت بیمه بیکاری اقدام کنید. یادتان نرود که تأخیر در ثبت‌نام، به معنای از دست دادن کامل این حق است.

در ضمن، این بیمه، حمایت موقتی است که برای تأمین معیشت فرد بیکار تا زمان یافتن شغل جدید در نظر گرفته شده است؛ نه جایگزینی دائمی برای اشتغال! بنابراین، در طول دوره دریافت مقرری بیکاری، در جست‌وجوی شغل تازه باشید و در دوره‌های کاریابی شرکت کنید. برای استعلام سابقه بیمه، بررسی نسخه بیمه تامین اجتماعی، خدمات قبوض، خودرو، شارژ، بسته و… هم می‌توانید، از پیشخوان ۲۴ استفاده کنید.