سهام عدالت دقیقا چیست؟ آیا شما چیزی درباره‌ی آن می‌دانید؟ حتما تا به حال بارها نام این سهام را در اخبار و دیگر موقعیت‌ها به گوشتان خورده است. حتی شاید از مشمولین و دریافت‌کننده‌های آن نیز باشید! اما شاید شما هم دقیقا ندانید که این چیست و جز این چندباری که برایتان پول واریز شده…
سهام عدالت دقیقا چیست؟ آیا شما چیزی درباره‌ی آن می‌دانید؟ حتما تا به حال بارها نام این سهام را در اخبار و دیگر موقعیت‌ها به گوشتان خورده است. حتی شاید از مشمولین و دریافت‌کننده‌های آن نیز باشید! اما شاید شما هم دقیقا ندانید که این چیست و جز این چندباری که برایتان پول واریز شده دیگر چه فوایدی برای شما دارد!
موضوع سهام عدالت هم مانند موضوع یارانه موضوعی چالشی است و بحث‌ها و انتقادهای زیادی در رابطه با آن وجود دارد. اما هرچه اطلاعات شخصی فرد در رابطه با موضوعات این چنینی بیشتر باشد؛ بهتر می‌تواند اخبار را در رابطه با آنها پیگیری کند و از آنها استفاد کرده و سود ببرد.
همه‌ی ما زمانی که نام سهام به گوشمان می‌خورد؛ به یاد بازار بورس و خرید و فروش کردن سهام می‌افتیم. حتما اولین باری که نام سهام‌عدالت را شنیده‌اید گوشه‌ای از ذهنتان به این موضوع فکر کرده است. حال سوالی که ممکن است برای شما مطرح شود این است که آیا می‌توان این سهام را مانند بقیه‌ی سهام‌ها در بازار بورس خرید و فروش کرد یا خیر؟ اگر دوست دارید درباره‌ی این موضوع و موضوعات مهم دیگر مانند نحوه‌ی ثبت‌نام در سامانه‌ی عدالت، سود سهام و مراحل و روند پرداخت آن اطلاعات بیشتری کسب کنید، در ادامه‌ی این مقاله با ما همراه باشید!
سهام عدالت چیست؟
سهام عدالت در حقیقت نوعی یارانه است که در زمان دولت نهم و در زمان ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد طرح آن تصویب شد و در اختیار مردم قرار گرفت. بنا بر طرح این سهام، قرار بر آن شد که بخشی از سهام تعدادی از شرکت و سازمان‌های دولتی معین، در اختیار قشر ضعیف جامعه قرار بگیرد تا آنها هم بتوانند از سهام این شرکت‌ها سود مناسبی برای خودشان دریافت کنند. هدف از پیاده‌سازی این طرح، گسترش سهم تعاون و مشارکت بیشتر مردم عادی در درآمدهای دولتی بود. با پیاده‌سازی طرح این سهام، شرکت‌های دولتی بنابر تصمیمی که دولت برایشان گرفته، موظف‌اند بخشی از سهام خود را به مردم اختصاص دهند و این کار آنها باعث می‌شود که تمای افراد جامعه در سود سازمان‌های دولتی شریک شوند و افراد قشر ضعیف هم از آن بهره ببرند.
ثبت‌نام برای این سهام در همان سال 94 بسته شد و پس از آن دیگر کسی نتوانست در این طرح ثبت‌نام جدیدی انجام دهد. اگر شما جز کسانی هستید که عمل ثبت نام سهام عدالت را انجام داده‌اند؛ با مراجعه به سایت زیر و استعلام کارت ملی خود، می‌توانید وضعیت پرداختی سودهای سهام خود را مشاهده کنید.
چه کسانی سهام عدالت را دریافت می‌کنند؟
طرح سهام عدالت برای نخستین بار در سال 84 مورد بررسی قرار گرفت و تصویب شد. در ابتدای تصویب این طرح، قرار بر آن بود ک سهام شرکت‌های دولتی به اقشار کم‌درآمد جامعه به خصوص افراد تحت پوشش کمیته‌ی امام خمینی، جانبازان و رزمندگان بیکار و افراد تحت پوشش بهزیستی قرار بگیرد. اما با گذر زمان دامنه‌ی پرداخت آن وسیع‌تر شد و افراد بیشتری از جامعه را تحت پوشش خود قرار داد. بدین ترتیب خانوارهای مختلف می‌توانستند با مراجعه به سایت مربوطه و ثبت‌نام در آن، درخواست دریافت سهام خود را به دولت انتقال دهند.
بر طبق این طرح، افرادی که مشمول این طرح می‌شدند، برگه‌هایی به ارزش 500 هزار تومان دریافت کردند که بعدها توسط آقای احمدی نژاد، ارزش آن به یک میلیون تومان افزایش پیدا کرد. سقف سهامی هم که برای هر خانوار در نظر گرفته شده بود، 5 میلیون تومان بود و در واقع قرار بود نیمی از این سهم تخفیف داده شود و نیم دیگر آن توسط شرکت‌ها در طی 10 سال به مردم پرداخت گردد.
جالب است بدانید که ارزش این سهام، 1 میلیون تومانی در 11 سال قبل، در حال حاضر به پیزی در حدود ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است. البته این را هم باید بدانید که این سهام، قابلیت خرید و فروش در بازار سهام را ندارد و در حقیقت کلا خرید و فروش نمی‌شود و این ارقام اعلام شده هم برآوردی است از افزایش ارزش آن!
نحوه‌ی پرداخت سود سهام عدالت به چه صورت است؟
سهام عدالت از یک سبد سرمایه‌گذاری تشکیل شده است که در آن سهام 60 شرکت بورسی و فرابورسی وجود دارند. فرق این سهام با یارانه در این است که یارانه‌ی تمام اعضای خانواده به حساب سرپرست خانواده واریز می‌شود اما سهام هر شخص متعلق به خود اوست و از طریق شماره شبای شخصی که در سیستم ثبت شده است؛ به حساب خود او واریز می‌شود.
گفتیم که این سهام، یک سبد سرمایه‌گذاری است که سهام تقریبا 60 شرکت در آن وجود دارد و سود و زیان این شرکت‌ها به طور کاملا مساوی بین سهام‌داران توزیع می‌شود. برای هر فرد مشمول و دارای این سهام مبلغ یک میلیون تومان اختصاص یافته است. مرحله‌ی اول و دوم برای واریز سود در سال 95 و 96 پیگیری و انجام شد و مرحله‌ی سوم آن در مرداد 98 واریز شد. شما می‌توانید وضعیت دریافت سود و استعلام سهام عدالت خود را از طریق لینک سایتی که در بالا برایتان قرار دادیم پیگیری کنید.
همچنین شاید برایتان جالب باشد که بدانید سهامی که به افراد تحت پوشش نهادهای دولتی (مثل کمیته امداد و بهزیستی) تعلق گرفته است دو برابر افراد دیگر است و در نتیجه سود واریزی برای ان‌ها هم باید دو برابر باشد. پس در صورتی که این افراد را می‌شناسید حتما اطلاع‌رسانی کنید.
پیگیری سهام عدالت با کد ملی
برای این که بتوانید عملیات پیگیری سهام عدالت با کد ملی خود را انجام دهید، باید مطابق مراحل زیر عمل کنید:
- وارد آدرس اینترنتی سامانه سهام عدالت شوید و پس از ورود به پایگاه اطلاع رسانی سهام عدالت، بر روی لینک مشخص شده کلیک کنید.
- پس از ورود به لینک بالا، صفحه‌ی قوانین برای شما نمایش داده می‌شود. پس از مطالعه‌ی کامل قوانین سایت، مطابق شکل گزینه‌ی “می‌پذیرم” را فعال کنید. در صورت فعال کردن این گزینه، گزینه‌ی ادامه نیز برای شما فعال می‌شود.
- در این مرحله، مطابق شکل، کد ملی خود را در کادر وارد کنید.
- پس از وارد کردن کد ملی، کد امنتیتی که در عکس زیر مشخص شده است را در کادر وارد کنید.
- برای استعلام سهام عدالت خود، سه نام را برای شما نمایش می‌دهد که شما باید نام و نام خانوادگی خود را از بین ان‌ها انتخاب کنید.
- نام پدر خود را از بین سه نام نمایش داده شده انتخاب کنید.
- سال تولد صحیح خود را از بین سه گزینه انتخاب کنید و گزینه‌ی ادامه را بزنید.
- در این مرحله باید شماره شناسنامه‌ی خود را انتخاب کنید.
- در این مرحله اطلاعات هویتی شما به طور کامل به نمایش درمی‌آید و شما در این مرحله باید اطلاعات نمایش داده شده را تایید کنید. اگر هم مشکلی در اطلاعاتتان وجود دارد می‌توانید آن را اصلاح کنید.
نکاتی که باید درباره‌ی شماره شبا برای دریافت سود سهام عدالت بدانید!
پیش از این گفتیم که هر کدام از افراد خانواده با ارائه‌ی شماره شبای حساب خود، می‌توانند اقدام به دریافت سود سهام خود کنند. لازم است بدانید که برای شماره شبا، لازم نیست حساب مجزا و جدیدی باز کنید بلکه کافیست شماره شبای همان حسابی را که دارید به نام خودتان، در سامانه ثبت کنید! البته بد نیست نکات زیر را در رابطه با شماره شبایی که به سامانه ارائه می‌دهید بدانید:
- شما در شرایط عادی نمی‌توانید شماره شبایی را که در سیستم سهام، ثبت کرده‌اید تغییر دهید. مگر این که کسی حساب بانکی خود را ببندد و یک دوره سود سهام به حساب بسته شده‌ی او واریز گردد. در این شرایط بانک، به مرکز مربوطه خبر می‌دهد که سود واریز شده به دست شخص نرسیده است. در این شرایط در سایت، امکان تغییر شماره‌ی شبا به وجود می‌آید و فرد می‌تواند با مراجعه به سایت، شماره شبای جدید خود را وارد کند.
- اگر شماره شبای ارائه شده به سایت سهام، متعلق به یک حساب مشترک باشد؛ سایت، آن را قبول نمی‌کند و فرد موظف است شماره شبای حساب شخصی خود را وارد سامانه کند.
- بررسی شماره شبای اعلام شده، در حدود 15 روز طول می‌کشد. پس از آن، پیام نهایی تایید یا عدم تایید از طریق سامانه برای شخص ارسال می‌شد.
- شماره شبای مربوط به اشخاص حقوق، توسط سامانه‌ی مربوطه، مورد تایید قرار نمی‌گیرد.
ثبت‌نام افراد جامانده از سهام عدالت
در حال حاضر ثبت‌نام جدیدی برای این سهام، انجام نمی‌پذیرد و مشمولان این سهام همان کسانی هستند که طی سال‌های گذشته ثبت‌نام کرده‌اند. اما اگر قرار باشد ثبت‌نام جدیدی برای افراد صورت بگیرد حتما از طریق رسانه‌های عمومی اطلاع‌رسانی خواهد شد.
آموزش نحوه‌ی استعلام سهام عدالت
در این بخش از مقاله تصمیم داریم نحوه‌ی استعلام سهام عدالت را به شما آموزش دهیم تا بتوانید برای مشاهده‌ی صورتحساب سهام خود مقدار سهام خود را مشاهده کنید و وضعیت پرداخت سود خود را زیر نظر بگیرید. برای استعلام سهام خود باید مطابق مراحلی که در بالا شرح دادیم عمل کنید؛ یعنی:
- ابتدا باید وارد سایت شوید و کد ملی و اطلاعات خود را در فیلدهای مربوطه وارد کنید.
- اگر اطلاعات خود را به درستی وارد کرده باشید؛ سامانه برگه‌ی سهام برای شما نمایش داده می‌شود.
- شما در برگه‌ی سهام خود 7 ردیف مشاهده می‌کنید که این 7 ردیف شامل عناوین: ارزش سهام تخصیصی اولیه با توجه به بعد خانوار، مجموع مبالغ دریافت شده توسط دولت از محل سود سهام، سود پرداخت‌شده نقدی، ارزش اقساط تسویه شده، بهره‌مندی از تخفیف دو دهک اول، باقی‌مانده ارزش اولیه سهام تخصیصی، دارایی مشمول (ارزش اسمی سهام متعلق به مشمول) است.
معنای اصطلاحات قید شده در برگه‌ی سهام عدالت
ارزش سهام تخصیصی
ارزش سهام اختصاص یافته به فرد، با در نظر گرفتن تعداد اعضای خانواده
مجموع مبالغ دریافت شده توسط دولت
مجموع مبالغ و سودهایی که سهام شما تا تاریخ معین برایتان ایجاد کرده است.
سود پرداخت شده‌ی نقدی
مجموعه مبالغی که به عنوان سود سهام تا دوره‌های پیشین به شما پرداخت شده است.
ارزش اقساط تسویه شده
مبلغ خالص سودی است که به عنوان اقساط شما محاسبه‌شده و بابت اقساط سهام پرداخت‌شده است. در حقیقت اگر از مجموع مبالغ دریافت شده توسط دولت، سود پرداخت‌شده نقدی که به شما تعلق گرفته است را کم کنیم؛ مقدار ارزش اقساط تسویه به دست می‌آید.
بهره‌مندی از تخفیف دو دهک اول
این عنوان مبلغی را نشان می‌دهد که شما از تخفیف دو دهک اول برخوردار شده‌اید و به همان مقدار از پرداخت اقساط معاف هستید.
باقی‌مانده ارزش اولیه سهام تخصیصی
این عنوان شامل مبلغی از ارزش اولیه سهام شماست که قسط آن از محل سود دریافتی پرداخت‌نشده است و شما می‌توانید آن را پرداخت کنید تا به مقدار دارایی شما افزوده شود.
دارایی مشمول
این عنوان شامل مبلغی از سهام شماست که اقساط آن تاکنون پرداخت‌شده است و اکنون متعلق به شماست.
هدف از اجرای طرح سهام عدالت چیست؟
هدف دولت از ارائه و پیاده‌سازی این طرح، توسعه و افزایش خصوصی‌سازی و افزایش مشارکت‌های مردمی در پیش‌برد فعالیت‌های اقتصادی و البته بهره‌مند شدن آنها از درآمدهای دولتی، بوده است. حال این که توانسته در این زمینه‌ها موفقیتی به دست بیاورد نیازمند بررسی و تجزیه و تحلیل دقیقی است که زمان بسیار می‌طلبد. چند نمونه‌ی دیگر از اهداف دولت برای پیاده‌سازی این طرح عبارت‌اند از:
- ثروت و درآمد در کشور به طور عادلانه تقسیم شود
- خانوارهای نیازمند تا حدودی مستقل شوند و از کمک‌های مستقیم دولت به آنها کاهیده شود
- سهم تعاون در کشور گسترش یابد
- از طریق واگذاری سهام‌های دولتی، روند خصوصی‌سازی تسریع شود
- از روش‌هایی سالم و شفاف برای واگذاری شرکت‌ها استفاده شود
پرداخت سود سهام عدالت فوت شدگان
بر طبق قانون تصویب شده در قانون اساسی درباره‌ی سهام تغییر وضعیت خانواده‌ها بعد از ثبت‌نام در سایت سهام، تغییری در وضعیت پرداخت آن ایجاد نمی‌کند. برای مثال اگر خانواده‌ای بعد از ثبت‌نام در طرح سهام دارای فرزند شود؛ فرزند جدید آنها شامل سود این سهام نخواهد شد.
در مورد افراد متوفی نیز این قانون به همین شکل برقرار است؛ یعنی پرداخت سود سهام عدالت فوت شدگان پس از فوت آنها ادامه می‌یابد و وارثان هم پس از معرفی می‌توانند از این سود بهره ببرند. البته دانستن این نکته نیز ضروری است که تا زمانی که همه وارثان حقوقی و قانونی، نسبت به تهیه‌ی مدارک لازم و امضای تقسیم‌نامه اقدام نکنند به درخواست آنها برای تقسیم سود ترتیب اثر داده نخواهد شد. در واقع، در صورتی به تقسیم سهام میان وارثان رسیدگی می‌شود که همه آنها به دفاتر مراجعه و مدارک لازم را ارائه کنند.
مدارک لازم برای دریافت سود سهام عدالت متوفیان
برای دریافت سود افراد متوفی، شما باید با در دست داشتن مدارک زیر به یکی از دفاتر پیشخوان خدمات الکترونیک دولت مراجعه کنید و درخواست خود را ثبت کنید. مدارک لازم برای ارائه به دفتر پیشخوان:
- شماره شبای بانکی یکی از وارثان
- اصل کارت ملی وارثان قانونی
- نشانی و کد پستی یکی از وارثان
- کد ملی و تاریخ تولد فرد فوت شده
- اصل گواهی حصر وراثت شخص فوت شده
کلام پایانی
در این مقاله ما تصمیم داشتیم موضوع این سهام را در وهله‌ی اول به شما معرفی کنیم و شما را با مفاهیم اولیه‌ی آن بیشتر اشنا کنیم تا بتوانید اخبار مربوطه به آن را سریع‌تر و راحت‌تر پیگیری کنید. همچنین سعی مردیم مفاهیم خاص، مانند پرداخت سود سهام فوت شدگان، ثبت نام سهام عدالت 98 و مشاهده‌ی واریز سود سهام و مقدار سهام عدالت را با یکدیگر بررسی کنیم. امیدوارم که با خواندن مطالب بالا اطلاعات مفیدی به دست آورده باشید!
حال نظر شما درباره‌ی پیاده‌سازی این طرح چیست؟ آیا این طرح، توانسته تغییر مثبتی در اقتصاد کشور ایجاد کند یا خیر؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید!